Tuesday, September 29, 2015

Pangungusap

Pangungusap (Sentence)

I. Introduksyon:

Ang Pangungusap ay lipon ng mga salita na nagsaad ng buong diwa.

Bawat pangungusap ay may dalawang bahagi -- ang Simuno at Panaguri

1. Ang Simuno (subject) ay ang paksa o ang pinag-usapan sa pangungusap. May mga panandang si, sina kung tao ang simuno at ang o ang mga kung bagay, lunan o pangayayari.

2. Ang Panaguri (predicate) naman ang nagsasabi tungkol sa simuno.

Halimbawa:

a. Ang pinaghugasan ng pinggan ay ipinandidilig ko ng halaman.
Simuno: pinaghugasan ng pinggan
Panaguri: ay ipinandidilig ko ng halaman

b. Ginagamit ko ang basurahan nang maayos.
Simuno: ang basurahan
Panaguri: ginagamit nang maayos


II. Ayos ng Pangungusap

May dalawang kaayosan ang pangungusap. Ito ay ang Karaniwang Ayos at ang Di-karaniwang Ayos.

Ang Karaniwang Ayos ng pangungusap ay nauuna ang panaguri kaysa sa simuno/paksa.

Hal.
Nandito ako.
(panaguri) (simuno)


Ang Di-karaniwang Ayos ng pangungusap ay kung nauuna ang paksa at ginagamitan ng panandang "ay".

Hal.
Ako ay isang matalinong bata.
(simuno) (panaguri)


III. Mga Uri ng Pangungusap

May apat na uri ang pangungusap ayon sa gamit:

1. Paturol o Pasalaysay - ang pangungusap kung naglalahad ito ng isang katotohanang bagay. Nagtatapos ito sa tuldok (.).

Hal.
Nakalimutan mo ang iyong aklat sa bahay.

2. Pautos - ang pangungusap kung nag-uutos at nagtatapos din ito sa tuldok (.).

Hal.
Pakikuha po ng sapatos ko sa may mesa.

3. Patanong - ang pangungusap kung nagtatanong. Nagtatapos ito sa tandang pananong (?).

Hal.
Sino ako?

4. Padamdam - ang pangungusap kung nagsasaad ng matinding damdamin. Nagtatapos ito sa tandang padamdam (!).

Hal.
Aba, may sunog!


IV. Payak at Tambalang Pangungusap

1. Payak na pangungusap - kung ang isang ideya lamang ang ipinahahayag. May simuno at panaguri ito na maaring higit sa isa.

Hal.
Masarap at masustansya ang mga gulay.

2. Tambalang pangungusap - kung dalawang diwa o ideya ang ipinahahayag na maaring magkatulad, magkasalungat o pagpipilian. Dalawang payak na pangungusap ang pinagsama at pinag-uugnay ng at, o ngunit,

Hal.
Naglalaba si Juan habang nagluluto ang kanyang asawa.


V. Layon ng Pangungusap

Tatlo ang layon na maaring gamitin sa pangungusap.

1. Ang tuwirang layon ay tumatanggap ng kilos pandiwa at may panandang ng. Sumasagot ito sa tanong na ano.

Hal.
Sumayaw siya ng Tango.

2. Ang di-tuwirang layon ng pandiwa ay pinaglalaanan o pinagtutunguhan ng kilos. Sumasagot ito sa tanong ng kanino.

Hal.
Binigyan ko siya ng bulaklak.

3. Ang layon ng pang-ukol na sa ay tumutukoy sa lugar kung saan naganap ang kilos.

Hal.

Pumunta kami sa palengke

By: Jessie Echano jr Prof.Ed7b MW 7-8:30pm

No comments:

Post a Comment